Her yıl 3 Aralık’ta kutlanan Dünya Engelliler Günü, sadece bir farkındalık etkinliği değil, toplumsal dayanışmayı ve eşit haklara sahip bir dünya inşa etme amacını hatırlatan önemli bir gündür. Bu özel gün, engelli bireylerin yaşamlarını kolaylaştırmak, onlara eşit fırsatlar sunmak ve toplumsal hayata tam katılımlarını sağlamak için atılması gereken adımları yeniden gözden geçirme fırsatı sunar.
Engellilik, bireyin değil, toplumun yapısal sorunlarından kaynaklanan bir kavramdır. Erişilebilir olmayan yollar, rampasız binalar, istihdamda ayrımcılık ve önyargılar, engelli bireylerin hayatını zorlaştıran asıl engellerdir. Türkiye’de 2024 yılı itibarıyla yaklaşık 8,5 milyon engelli birey bulunmaktadır ve bu bireylerin çoğu eğitim, istihdam ve sosyal haklara erişimde büyük zorluklar yaşamaktadır.
Eğitim, engellilerin hayata katılımında en temel araçlardan biridir. Ancak birçok engelli birey, erişilebilir okulların ve eğitim materyallerinin eksikliği nedeniyle eğitimden mahrum kalmaktadır. Benzer şekilde istihdam alanında da büyük sorunlar mevcuttur. İş yerlerinin fiziksel koşullarının yetersizliği ve işverenlerin önyargıları, engelli bireylerin iş bulmasını zorlaştırmaktadır. Bu durum, ekonomik bağımsızlıklarını kazanmalarını engellemekte ve toplumsal dışlanmayı artırmaktadır.
Türkiye, engellilere yönelik hakların korunması ve geliştirilmesi için çeşitli yasal düzenlemeler yapmıştır. Engelliler Hakkında Kanun ve Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi bu alanda önemli adımlardır. Ancak yasaların uygulanabilirliği konusunda hâlâ ciddi eksiklikler bulunmaktadır. Fiziksel erişim, sağlık hizmetlerine ulaşım, eğitim ve istihdam hakları gibi temel konularda daha fazla somut adım atılması gerekmektedir.
Engelli bireyler için hakları savunmak, sadece onların değil, herkesin görevidir. Çünkü engellilik, hayatın herhangi bir anında herkesin karşılaşabileceği bir durumdur. Bu nedenle, "engelli bireyler" yerine "farklı becerilere sahip bireyler" bakış açısını benimsemek ve tüm toplumu kapsayan bir sistem inşa etmek zorundayız.
Dünya Engelliler Günü, farkındalık yaratmak için bir başlangıç noktasıdır. Ancak bu farkındalık, yalnızca bir günle sınırlı kalmamalıdır. Toplum olarak, engelleri birlikte aşabileceğimizi unutmamalı ve bu yönde kararlı adımlar atmalıyız. Unutmayalım ki, en büyük engel sevgisizlik ve anlayışsızlıktır. Engelsiz bir dünya mümkün, yeter ki hepimiz üzerimize düşeni yapalım.