Gökyüzünden ölü kuşlar yağdı! Korkutan uyarı: Türkiye'ye hastalık taşıyabilir

 Tarih: 08-10-2021 09:18:14

Rusya'da son bir haftada ikinci kez gizemli bir şekilde gökyüzünden ölü kuşlar yağdı. Karadeniz'in iç kısmındaki Azak Denizi'nin batısında yer alan Sıvaş Gölü ve Arabat Oku sahilleri yaklaşık sekiz bin ölü kuşla kaplandı. Sahilleri kaplayan kuşlar arasında karagerdanlı dalgıç kuşu, deniz güvercinleri ve martıların olduğu açıklandı. Konuya ilişkin bir yorumda bulunan bir Rus ekolojist, kuşların hastalanıp öldüğüne dikkat çekti. Ülkede yakın bir zamanda 300'e yakın kuzgunun da öldüğü açıklanmıştı.

Peki, biz Rusya'da yaşanan bu olayı nasıl yorumlamalıyız? Kuşların gizemli bir şekilde ölmesi önemli bir küresel tehlikeyle karşı karşıya olduğumuzu mu bize söylüyor? Türkiye ve Karadeniz'e komşu olan ülkeler Rusya'daki bu hadiseden nasıl etkilenecek? Konuyu Iğdır Üniversitesi Kuş Merkezi Müdürü Emrah Çelik ve KuzeyDoğa Derneği Başkanı, Koç ve Utah üniversiteleri öğretim üyesi Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu ile konuştuk.

'VİRÜS KAYNAKLI OLABİLECEĞİ DÜŞÜNCESİ GÖZ ARDI EDİLMEMELİ'

Iğdır Üniversitesi Kuş Merkezi Müdürü Emrah Çelik, bir ekosistemde ya da doğal çevrede yaşanan bozulmalara ya da çevresel faktörlere en hızlı tepki veren canlı grubunun kuşlar olduğunu belirtiyor. Rusya'daki kuş ölümlerinde olumsuz çevresel koşulların yaşandığına dikkat çeken Çelik, kuşların göç rotaları üzerinde yer alan yapay veya doğal alanlarda meydana gelen yapısal değişikliklerin önemini vurguluyor. Çelik, "Bu durumun virüs kaynaklı olabileceği düşüncesi göz ardı edilmemeli" diyor. Emrah Çelik'e göre bu tarz vakaların ortaya konulabilmesi için farklı disiplinlerdeki araştırmacıların konu ile alakalı boylamsal çalışma yapması önemli bir gereklilik.

İlgili Haber Son dakika... Karadeniz'de 'kıyamet!' Fotoğraflar dünyayı çalkaladı

'BU ÖLÜMLERE GİZEMLİ DEMEK DOĞRU DEĞİL'

KuzeyDoğa Derneği Başkanı, Koç ve Utah üniversiteleri öğretim üyesi Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu ise Rusya'daki toplu kuş ölümlerine 'gizemli' demenin doğru olmadığı görüşünde. Şekercioğlu, "Gizemli, yeni bir küresel tehdit olduğunu sanmıyorum" diyor. Prof. Dr. Şekercioğlu, kuşların ölüm sebeplerini kasti veya kazara zehirlenme, hastalık, bina veya yüksek gerilim hatlarına çarpma, fırtına ve havai fişekler olarak sıralıyor ve şu örneği veriyor:

"Yaşadığım Salt Lake şehrinde birkaç yıl önce göç eden binlerce kara boyunlu batağan, yağmurdan ıslanmış büyük bir otoparkı geceleyin göl sanıp onun üzerine inmişti. Ayakları karadan havalanamayacak şekilde olduklarından birçoğu o gece telef oldu."

'İNSANLAR İÇİN EN ÖLÜMCÜL OLANI...'

Sosyal medyada Rusya'daki gizemli kuş ölümlerine dair bir 'kuş gribi' salgını iddiası ortaya atıldı. Dünya bir yandan halihazırda Kovid-19'la mücadele ederken acaba sıradaki küresel tehlike kuş gribi mi? Emrah Çelik, bir kuş gribi endişesini ortaya atmanın erken bir karar olduğu görüşünde. Çelik, diyor.

Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu ise yüzden fazla kuş gribi olduğunu ancak bunların birçoğunun insanlara zararlı olmadığını söylüyor. Kuş gribinin düzinelerce çeşidi olduğunu ve çok azının insanları öldürdüğünü söyleyen Şekercioğlu, diyor. Şekercioğlu, yaşanan ölümlerin kuş gribi kaynaklı olsa dahi şu an için Kovid-19 gibi yeni bir insan pandemisi durumunun olmadığı görüşünde.

'ZEHİRLENME BİR HASTALIK DOLAYISIYLA OLUYORSA...'

Rusya'da yaşanan kuş ölümlerinin büyümesi halinde başta Türkiye olmak üzere Karadeniz kıyısındaki ülkeleri etkileme ihtimali var mı? Türkiye ve Karadeniz kıyısındaki bölgeler ekolojik denge açısından nasıl etkilenir? Emrah Çelik, Türkiye'nin önemli kuş göçü rotaları üzerinde yer aldığını belirterek komşu ülkelerde yaşanan bu tarz durumların Türkiye'yi etkileme olasılığının olduğunu belirtiyor. Çelik, diyor.

İlgili Haber Önemli 'salgın' uyarısı: Ölü kuş görürseniz sakın dokunmayın!

Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu ise hastalık tehlikesine dikkat çekiyor. Yaşanan kuş ölümlerinin zehirlenme ya da fırtına gibi yerel sebeplerden ötürü gerçekleşmesinin Türkiye'yi etkilemeyeceğini belirten Şekercioğlu, bir hastalık dolayısıyla yaşanıyorsa kuşların bu hastalığı Türkiye'ye taşıma durumu olabilir" diyor. Türkiye'de uzun vadeli kuş araştırma istasyonlarının yapılmasının önemine dikkat çeken Şekercioğlu, şeklinde konuşuyor.

'KUŞLARA EN ZARARLI TÜR SOKAK KEDİLERİ'

Peki, kuşların son dönemdeki gizemli ölümlerinde hava kirliliğinin payı ne kadar büyük? Kuşların sağlığını tehdit eden en büyük problem ne? Emrah Çelik, son dönemde yapılan çalışmalar ışığında özellikle soluma yoluyla kuşların vücuduna giren kirli havanın kuşların yaşam kalitesini etkilediğini ve uzun maruziyet sonucunda ölümle sonuçlanabildiğini söylüyor. Kentleşme ve sanayileşmede önde gelen gelişmiş ülkelerdeki hava kirliliğinin başta kuşlar olmak üzere birçok canlıyı olumsuz yönde etkilediğini belirten Çelik, diyor.

İlgili Haber Edirne'de korkutan kuş ölümleri! İşte sebebi...

Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu da hava kirliliğinin kuşlar için önemli bir tehdit olduğunu belirtiyor. Ancak Şekercioğlu, en önemli tehditin nehir, sulak alan, ova, bozkır, makilik ve orman gibi doğal alanların insanlar tarafından yok edilmesi olduğunun altını çiziyor. İstilacı türlerin de kuşların yaşamını etkilediğini belirten Şekercioğlu, diyor. Çok daha az sokak kedisinin görüldüğü ABD'de bile kedilerin yılda 1.3 milyar ile 4 milyar kuş öldürdüğünün hesaplandığını söyleyen Şekercioğlu, sokak köpeklerinin de avlanma yönünden ördek, bıldırcın, keklik, ördek ve flamingo gibi canlı türleri için bir tehdit olduğunu belirtiyor.

'11 BİN KUŞ TÜRÜNÜN BİNDEN FAZLASININ SOYU TÜKENEBİLİR'

Uzmanlar, son dönemde gerek yurt içinde gerek yurt dışında ciddi bir iklim kriziyle karşı karşıya olduğumuzu dile getiriyor. Hava sıcaklıklarının artması başta kuşlar olmak üzere hayvanların yaşamını nasıl etkileyebilir? Doğadaki canlılarda gözlemlenebilecek bir değişimin insan sağlığına yansıması nasıl olur? Emrah Çelik, kurak ve yağışsız hava koşullarının başta kuşlar olmak üzere birçok yaban canlısına olumsuz etkileri olduğunu söylüyor. Yağış rejiminin düşük olduğu kurak dönemlerde kuşların yaşam alanlarının daraldığına dikkat çeken Çelik, ifadelerini kullanıyor.

İlgili Haber Vatandaşlar endişeli! 'Bu suya gelen kuşlar ölüyor'

Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu ise 2100 yılına kadar 400 ila 550 kuş türünün soyunun yok olacağını belirterek yaptığı çalışmayı şu şekilde anlatıyor:

'GÜNEY VE GÜNEYDOĞU BÖLGELERİMİZE YENİ KUŞ TÜRLERİ GELEBİLİR'

Son dönemde başta Hakkâri olmak üzere pek çok yerde yeni kuş türleri tespit edildiğine dair müjdeli haberler geliyor. Emrah Çelik, Hakkâri bölgesinde tespiti yapılan türlerin daha önce ülkemizde görüldüğünü fakat Hakkâri için yeni kaydı verilen türler olduğunu söylüyor. Yaşadığı şehir olan Iğdır'ın zengin bir potansiyeli olduğunu söyleyen Çelik, Iğdır'ın üç ülkeye sınır teşkil etmesi ve sahip olduğu sulak alan potansiyeli ile kuş bilimine önemli katkılar sağladığını söylüyor. Çelik, "İl sınırları içerisinde yer alan Aras Kuş Halkalama İstasyonu'nda Türkiye ornitofaunasına yeni türler eklendi" diyor.

İlgili Haber ‘Ölü kuşlara sakın dokunmayın’

Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu ise son dönemde gelen müjdeli haberlerin ve keşfedilen yeni kuş türlerinin Türkiye'de önceden kaydedilmemiş, ilk kez yeni kaydedilmiş türler olduğunu belirtiyor. Türkiye'deki kuş gözlemcisi sayısının arttığına dikkat çeken Şekercioğlu, Kovid-19'la hayatımıza giren seyahat kısıtlamalarının Türkiye içinde daha fazla gözlem yapılmasına sebep olduğunu söylüyor.

Şekercioğlu, yurt dışındaki ülkelerde milyonlarca gözlemci olduğunu, Türkiye'den daha az ekolojik çeşitliliğe sahip Almanya'da kaydedilmiş kuş türü sayısının 506, İngiltere'de ise 607 olduğunu söylüyor. Bu sayının ülkemizde 491'e ulaştığını belirten Şekercioğlu, diyor. 2013 yılında Türkiye kuş gözlem verilerini inceleyerek Türkiye’de ilk kez iklim değişikliğinin kuş türlerinin dağılımını nasıl etkileyeceğini modellediklerini belirten Şekercioğlu, bu çalışmada bazı kuş türlerinin ülkemizde yaşadığı alanın azalacağının, diğer türlerin de artacağının ortaya çıktığını söylüyor.

Şekercioğlu, iklim değişikliği ile sıcak iklim seven bazı güney kuş türlerinin Türkiye'ye doğu yayılmasını, artan ekstrem hava olayları ile yeni kuş türlerinin ülkemize gelmesini beklediklerini belirtiyor. Şekercioğlu, "Özellikle güney ve güneydoğu bölgelerimizde böyle bir beklentimiz var" diyor.

'BU YÜZYIL İNSANLIK İÇİN GİDEREK BİR KABUS OLACAK'

Pandemiyle birlikte evden çalışma sistemine geçiş yapılması beraberinde şehir yaşamından uzaklaşma ve doğa ile iç içe yaşam fikrini tekrar gündeme getirdi. Pandemi sürecinde çevrenin sadece bizden ibaret olmadığı gerçeğiyle yüzleştiğimizi söyleyen Emrah Çelik,

İlgili Haber Şanlıurfa’da kuş ölümleri halkı tedirgin ediyor

Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu ise doğa ile iç içe yaşama anlayışının doğal kalmış alanlarda daha fazla inşaat ve daha fazla insan anlamına geldiğini, doğal alanların yok edilmesinin canlı türlerini olumsuz yönde etkilediğine dikkat çekiyor. Şekercioğlu, diyor.